Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasının ardından ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Ankara’nın talep ettiği F-16 savaş uçağı anlaşmasına ilişkin tebliği Kongre’ye ilettiği açıklandı. ABD Savunma Güvenliği İşbirliği Ajansı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Türkiye’ye 40 yeni F-16 satışı ve 79 mevcut F-16’nın modernizasyonunu öngören 23 milyar dolar değerindeki anlaşmanın onaylandığı ve F-16’nın Türkiye’ye teslim edildiği bildirildi. Onay bildirimi Kongre’ye iletildi. Açıklamada, Kongre’ye önerilen satış anlaşmasının NATO üyesi Türkiye’nin hava gücünü ve operasyonel kabiliyetini artıracağı vurgulanarak, Türkiye’nin Avrupa’nın siyasi ve ekonomik istikrarındaki değerine dikkat çekildi.
Hava kuvvetini yenilemek isteyen Ankara, İsveç’in NATO’ya katılımını F-16 savaş uçaklarının ABD’den satılması ve mevcut uçakların modernizasyonuna izin verilmesi şartına bağlamıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, teröre destek vermekle de suçladığı İsveç’in NATO üyeliğinin Washington’un F-16 satışlarına bağlı olduğunu da belirtti.
İsveç’in NATO’ya üyeliği geçtiğimiz Salı günü Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından onaylandı ve katılım protokolü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından imzalanarak Perşembe günü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Türkiye, onay prosedürünü resmi olarak tamamlamak amacıyla, 1949 yılında NATO’nun kuruluş antlaşmasına ev sahipliği yapan ve Washington Antlaşması olarak da bilinen belgenin sahibi olan ABD’ye kabul bildirim mektubunu gönderdi. Onay belgesinin Washington’a ulaşmasının ardından ABD yönetimi de F-16’nın gönderilmesine yeşil ışık yakıldığını duyurdu.
Karar artık Kongre’de
Türkiye’ye 40 yeni F-16 satışı ve 79’unun modernizasyonunu öngören anlaşmaya resmi olarak yürürlüğe girmesi için gönderildiği Kongre’de itiraz edilmemesi gerekiyor. Şu ana kadar bazı Kongre üyeleri, Türkiye’deki insan hakları ihlallerini ve komşusu Yunanistan ile yaşanan gerginlikleri gerekçe göstererek askeri savaş uçaklarının satışıyla ilgili endişelerini dile getirdi. Bu arada ABD yönetimi, Cuma günü Türkiye’ye F-16 satışına onay verilmesinin yanı sıra, Yunanistan’a F-35 satışına da izin verildiğini duyurdu. Kongrenin, gelecek savaş uçağının onayına ilişkin bildirimi değerlendirmek için 15 günü bulunuyor. Bu süre içerisinde herhangi bir itirazda bulunulmaması halinde Türkiye ile F-16 anlaşması resmiyet kazanacak.
F-16 satışları ve modernizasyonuna ilişkin mutabakatın ABD Kongresi tarafından onaylanması gerekiyor. Fotoğraf: Bryan Olin Dozier/NurPhoto/picture Alliance
Mayıs 2022’de Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla başlayan savaşın ardından, o zamana kadar tarafsızlık ilkesini izleyen İsveç, komşusu Finlandiya ile birlikte NATO’ya üye olmak için resmi başvuruda bulundu. Finlandiya, Nisan 2023’te üyelik onayı alırken, İsveç’in başvurusu, Türkiye tarafından terör örgütlerini desteklediği ve Ankara’ya askeri ihracata ambargo uyguladığı gerekçesiyle ertelenmişti.
Türkiye dışında İsveç’in üyeliğini onaylamayan tek ülke Macaristan’dır. Ankara gibi Avrupalı diplomatlar, Macaristan’ı, İsveç’in üyeliğini onaylamayı diğer talepleri için pazarlık kozu olarak kullandığı için eleştiriyor ve bu durumu, Avrupa Birliği’nin (AB) Macaristan’da hukukun üstünlüğü ihlallerine yönelik eleştirilerine misilleme olarak değerlendiriyor.
İsveç’in NATO katılım protokolünün Ankara tarafından onaylanmasının ardından Kanada’nın, Türk Bayraktar TB2 SİHA’larında kullanılan optik sistemlerin ihracatına uyguladığı ambargoyu 2020 yılında kaldırmaya hazırlandığı bildirildi. Reuters haber ajansının kaynaklara dayandırdığı habere göre Konuyla ilgili olarak, Türkiye ile Kanada arasında aylarca süren müzakerelerin ardından Ocak ayında anlaşmaya varıldığı ve anlaşmanın, Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine ilişkin onay sürecini tamamlamasının ardından yürürlüğe girmesi konusunda mutabakata varıldığı kaydedildi.
AFP/ETO,ET
VPN ile DW Türkçe’ye nasıl erişebilirim?
